فرودگاه بین‌المللی امام خمینی تهران اولین فرودگاه بین‌المللی پایتخت ایران می‌باشد که در 30 کیلومتری جنوب غربی تهران، در نزدیکی رباط کریم و اسلامشهر واقع شده و در زمینی به مساحت 13500 هکتار گسترش یافته است.

کلیه‌ی پروازهای خارجی در تهران به استثنای چارترهای حج در حال حاضر توسط این فرودگاه انجام می‌شود و کلیه‌ی پروازهای داخلی توسط فرودگاه مهرآباد صورت می‌گیرد.

فرودگاه امام خمینی پس از فرودگاه مهرآباد تهران و فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد از نظر میزان کل مسافر در ایران در رتبه سوم قرار دارد.

این فرودگاه توسط شرکت فرودگاه‌های ایران اداره می‌شود و پایگاه اصلی عملیاتی برای ایران ایر و ماهان ایر است.

تاریخچه فرودگاه امام خمینی تهران

ساخت فرودگاه قبل از انقلاب در سال 1979 آغاز شد و طراحان اصلی آن مهندسان و مشاوران آمریکایی با نام‌های استراتون، تیپتز، آبت و مک کارتی بودند.

در کنار این مهندسان خارجی، شرکتی ایرانی با نام عبدالعزیز فرمانفرمائیان برای طراحی و نظارت کامل بر ساخت و ساز مشغول به کار شد.

طراحی اصلی فرودگاه قرار بود که شبیه به فرودگاه دالاس فورت ورث باشد. 

اما به دنبال انقلاب اسلامی، این پروژه متوقف شد تا اینکه دولت ایران تصمیم گرفت با استفاده از تخصص محلی فرودگاه را طراحی و بسازد.

شرکت فرانسوی ADP به عنوان سرپرست طراحان محلی و شرکت‌های مهندسی انتخاب شد.

با یک شرکت پیمانکار عمومی به نام کیسون برای انجام و مدیریت ساخت و ساز قرارداد بسته شد.

پس از دو سال این قرارداد کنار گذاشته شد و به بنیادی از بنیاد مستضعفان اعطا شد.

افتتاح فرودگاه بین‌المللی امام خمینی

پس از اتمام ساخت ترمینال 1 توسط بنیاد مستضعفان، سازمان هواپیمایی کشوری ایران تصمیم گرفت مدیریت عملیات را به همراه ساخت ترمینال دوم به کنسرسیوم TAV (Tepe-Akfen-Vie) متشکل از دو ترکی (Tepe و Akfen) و یک شرکت اتریشی (Vie) بسپارد.

افتتاحیه اصلی در 22 بهمن 1382 به مناسبت سالگرد انقلاب اسلامی برنامه ریزی شده بود اما مسائل زیادی در مورد ساخت فرودگاه وجود داشت از جمله تأمین سوخت به فرودگاه و تأخیر در امضای قرارداد با وزارت نفت مجبور به تأخیر در افتتاح فرودگاه تا 19 اردیبهشت 1383 شد.

تنها یک پرواز دبی توسط ایرلاین امارات اجازه فرود پیدا کرد و پس از آن فرودگاه به دلایل امنیتی بسته شد.

در فروردین 1384، فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) به ارزش 350 میلیون دلار با مدیریت کنسرسیومی از چهار شرکت هواپیمایی با نام‌های هواپیمایی ماهان ایر، هواپیمایی آسمان، هواپیمایی کاسپین و هواپیمایی کیش ایر بازگشایی شد، هرچند به نظر می‌رسد قرارداد رسمی منعقد نشده است.

به زودی مدیریت فرودگاه به شرکت فرودگاه‌های ایران واگذار شد که به نمایندگی از وزارت راه و ترابری ایران مسئولیت بهره برداری از کلیه فرودگاه‌های مدنی و دولتی ایران به جز برخی از سازمان‌های خاص مانند وزارت نفت یا نیروهای مسلح را بر عهده داشت.

در تاریخ 4 آبان 1386، اعلام شد که از 6 آبان، تمامی پروازهای بین‌المللی به جز پروازهای منتهی به دمشق، جده و مدینه به فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) منتقل شده و این فرودگاه به فرودگاه بین‌‌المللی اصلی تهران تبدیل شد.

در سال 1395، در نتیجه بدتر شدن روابط بین عربستان سعودی و ایران، تمامی پروازهای حج از ایران خاتمه یافت و این باعث شد که فرودگاه امام خمینی تنها دروازه بین‌المللی تهران باشد.

ترمینال‌های مسافربری فرودگاه امام خمینی

فرودگاه بین‌المللی امام خمینی دارای سه ترمینال است و فقط ترمینال شماره یک اکنون فعال بوده و حدودا ۶ میلیون مسافر با خرید بلیط هواپیما از طریق این ترمینال جابجا می‌شوند.

ترمینال دو به نام پایانه سلام در حال ساخت است و برای همه پروازها استفاده خواهد شد. این پایانه ظرفیت جابجایی ۵ میلیون مسافر را دارد.

ساخت ترمینال سوم به نام پایانه ایرانشهر در مرحله مطالعاتی است. برآوردها اینست که با تکمیل این پایانه، ظرفیت پذیرش آن به تنهایی، ۲۰ میلیون مسافر در سال خواهد بود.